Bài hát Những ánh sao đêm

Những ánh sao đêm do nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu sấng tác và NSND Quốc Hương trình bày

 “Những ánh sao đêm” là một sáng tác của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu. Bài hát được viết vào năm 1962, bắt nguồn từ những cảm xúc của nhạc sĩ khi vào một đêm hè, từ căn phòng nhỏ của mình trên tầng cao một khu chung cư, ông nhìn về phía khu tập thể Kim Liên đang xây dựng và thấy dưới ánh đèn công trường lấp lánh như sao sa là sự tấp nập, hối hả làm việc của bao công nhân và thế là những ấp ủ về một tác phẩm hình thành. Đầu tiên tác giả ca ngợi những công nhân xây dựng ở miền Bắc, rồi sau lời bài hát được chỉnh sửa dần và đến hoàn thiện như ngày nay

Làn gió thơm hương đêm về quanh khu nhà tôi mới cất xong chiều qua
Tôi đứng trên tầng gác thật cao nhìn ra chân trời xa xa
Từ bao mái nhà đèn hoa sáng ngời bầu trời thêm vào muôn vì sao sáng
Tôi ngắm bao gia đình lửa ấm tình yêu nghe máu trong tim hoà niềm vui lâng lâng lời ca
Em ơi, anh còn đi xây nhiều nhà khắp nơi
Nhiều tổ ấm sống vui tình lứa đôi
Lòng anh những thấy càng thương nhớ em
Dù xa nhau trọn ngày đêm anh càng yêu em càng hăng say xây cho nhà cao cao mãi
Ôi xinh đẹp Tổ Quốc của ta
Anh lắng nghe bao lời ân ái những bài tình ca
Lòng nhớ thương quê hương miền Nam anh hằng tha thiết ước mong ngày mai
Anh sẽ đi về khắp làng quê xây những ngôi nhà tương lai
Dòng sông mát xanh chảy quanh phố phường và nhiều công trường xây niềm vui mới
Khi bóng đêm trở về rực ánh đèn lên em thấy như muôn ngàn vì sao thêu trong đêm tối
Em ơi tuy giờ đây hai miền còn cách xa
Niềm chia cắt thắt đau lòng chúng ta
Nhưng không thể xóa được hình bóng em
Dù xa nhau trọn ngày đêm, anh càng yêu em càng hăng say xây cho nhà cao cao mãi
Ôi xinh đẹp Tổ Quốc của ta
Anh lắng nghe bao lời ân ái những bài tình ca.
Đã mấy chục năm trôi qua, nhưng với tôi cảm giác mới lạ, trong trẻo mà bài hát mang lại vẫn y như ngày nào. Giống như một làn gió đêm nhẹ nhàng, tươi mát đến cùng với mùi cỏ hoa và tiếng ếch nhái kêu sau cơn mưa rào đầu mùa, khi mùa xuân ướt lạnh còn chưa đi xa và mùa hạ mới đang ngập ngừng bước tới … Có lẽ vì bài hát kể về một câu chuyện không bao giờ cũ, nhưng lại rất mới trong thời kỳ bấy giờ, đó là “Tôi ngắm bao gia đình lửa ấm tình yêu/ nghe máu trong tim hoà niềm vui lâng lâng lời ca” và “Nhiều tổ ấm sống vui tình lứa đôi/ Lòng anh những thấy càng thương nhớ em” ... Bức tranh mà bài hát vẽ nên, cho đến bây giờ vẫn còn là niềm ao ước: “Dòng sông mát xanh chảy quanh phố phường/ và nhiều công trường xây niềm vui mới”…

Bài hát “Những ánh sao đêm” tuy cũng được xếp vào những bài hát viết về đề tài xây dựng, nhưng khác với nhiều bài hát khác cũng viết về đề tài xây dựng, như “Bài cai xây dựng” của nhạc sĩ Hoàng Vân, hay một số bài hát viết về những anh thợ xây hay chị quét vôi, bài hát này chủ yếu nói về tình cảm của người thợ xây dành cho người yêu phương xa trong hoàn cảnh đất nước còn bị chia cắt. Nỗi niềm này không chỉ riêng có ở người thợ xây, mà bất cứ ai trong hoàn cảnh tương tự đều có, chắc bởi thế nên sau này nó đã trở thành một bài tình ca được rất nhiều người yêu thích.
Vậy nhưng có một điều thật bất ngờ là bài hát này, dù vậy đã từng không được phổ biến (hay nói cho đúng là đã từng bị cấm) trong suốt bao nhiêu năm. Nó đã phải chịu chung số phận với nhiều bài tình ca khác, dù sau này được đánh giá là những bài ca sống cùng năm tháng, là những tình khúc vượt thời gian v.v…, nhưng không vượt qua được tư duy và cung cách hành xử của một thời. Cứ tưởng rằng theo lẽ thường, người ta không thể cấm đoán chúng chỉ vì chúng nói lên những tình cảm rất con người.
Nhưng có lẽ trên con đường đi từ hết thắng lợi này lại đến thắng lợi khác thì chẳng có chuyện gì là không thể.
XDVN